Om te begrijpen ‘waarom vrouwen meer tijd aan zorg besteden dan mannen’ moeten we voor antwoorden terug in de tijd. Waar komen we vandaan en nog belangrijker misschien wel, welke verandering mogen we verwachten in deze 21e Eeuw?
Joke Smit, icoon van de tweede feministische golf
Allereerst is de feministische beweging in 1967 van Joke Smit een belangrijke ontwikkeling in de emancipatie geweest. Joke Smit, ook wel icoon van de tweede feministische golf genoemd, was één van de weinige moeders met betaald werk. De journaliste en onderwijzeres werd met het artikel ‘Het onbehagen van de vrouw’ bekend. Zo stelde ze dat bij vrouwen die kinderen kregen, de voordeur in het slot viel en er sprake was van verspilling van het menselijk potentieel. Ze pleitte voor een 30-urige werkweek voor mannen en vrouwen. Zo konden de huishoudelijke en opvoedkundige taken beter verdeeld worden. Vele vrouwen deelden dezelfde zorgen en gevoelens. Hierdoor werd ‘Het onbehagen van de vrouw’ bestempeld tot omslagpunt in de emancipatiestrijd.
Nu, bijna 60 jaar later, zijn we nog altijd in ontwikkeling. In alle EU landen werken vrouwen minder dan mannen, verdienen een lager uurloon, zijn in minder managementfuncties actief en voeren vaker de onbetaalde zorgtaken in huis uit. Nederland is kampioen in deeltijd werken. Vooral vrouwen werken vaker parttime. Automatisch ontstaan hierdoor ook verschillen in het uitvoeren van de zorgtaken thuis. Opvallend is dat Zweden geen verschillen kent tussen mannen en vrouwen die zorgtaken verdelen. En dat ontstaat wellicht door de regels omtrent het geboorteverlof waarbij gelijkwaardig ouderschap wordt aangemoedigd vanaf het allereerste begin: de geboorte van een kind.
De Emancipatie Monitor
Waarom het nu tijd is om verandering door te voeren?
Jaarlijks houdt het Centraal Bureau voor Statistiek middels onderzoek de status bij van de emancipatie. De belangrijkste resultaten die we zien en in ontwikkeling zijn:
- 3/4 van de vrouwen wil economische onafhankelijk zijn;
- Meeste ouders willen zorg gelijk verdelen, alleen gebeurt dit in de praktijk nog zelden. Werkgevers kunnen hierin een bijdrage leveren, door flexibele werktijden bijvoorbeeld meer te omarmen, loonkloof te dichten en meer vrouwen in managementfuncties.
- Een vijfde van de werkende mannen willen een kortere werkweek;
- Een toename van vrouwen in politieke functies. M.u.v. de Eerste Kamer. Zodra er meer vrouwen in politieke functies komen, kan er een betere afspiegeling van de maatschappij en daarbij behorende behoeften worden gemaakt. Hieruit kunnen nieuwe, aansluitende wetten ontstaan.
- Komst kinderen blijft kantelpunt in loopbaan van de vrouw. Bijna 45% van de vrouwen gaat minder werken na de komst van kinderen.
De maatschappij is in beweging
Er is aandacht voor thema’s als loonkloof dichten, gelijkwaardig ouderschap, meer vrouwen in topfuncties. Maar échte verandering blijft uit en impactvolle aanpassingen duren lang. De oorzaak van het uitblijven van veranderingen ligt bij het systeem dat al tientallen jaren het stereotype rolverdeling in stand houdt. Daarom moet niet alleen – waarvoor Joke Smite zo hard pleitte – de arbeidsmarkt op de schop, ook wetten en regelgevingen (die vervolgens dan ook nageleefd worden) moeten nu worden aangepast.
Wat kunnen we zelf doen voor meer gelijkwaardig ouderschap?
Wat er op de agenda staat om een aanpassing in door te voeren is: het geboorteverlof. Het huidige geboorteverlof systeem is verre van gelijkwaardig ingericht. De mentale last van het ouderschap ligt bij vrouwen hoger dan mannen [lees ook het artikel over de mentale last van het ouderschap]. Dit start bij de beginfase van het ouderschap. Moeders hebben 16 weken verlof tegenover vijf dagen van de vaders (en de mogelijkheid om tegen 70% van het salaris, aanvullend vijf weken op te nemen). Wat eraan bijdraagt dat er een scheve verhouding in verantwoordelijk en onzichtbare zorg ontstaat. Veranderingen zijn gedurende de dag dus nog altijd hard nodig. Nederland is verre van ontwikkeld op dit gebied ten opzichte van de Nordics, waaruit blijkt dat het wél mogelijk is om zorgtaken en werk gelijkwaardig te verdelen.
Teken je ook de petitie van het initiatief van Eline Leijten, van Het Buikencollectief? Samen zorgen we voor verandering!
Bron: CBS
Reacties gesloten.